Antarktika’daki Devasa Çatlak Bir Sorun Olabilir mi?
Antarktika ile ilgili araştırmalar yapan bilim adamları, kıtanın güneyinde bulunan Ice Shelf’lerin (Buz tabakalarının denize doğru yüzen uzantısı), insanların neden olduğu ve hız kesmeden devam eden iklim değişikliği ile ilişkili olarak, beklenmeyen bir oranda kıtadan ayrıldığını belgelediler! Ve bu buz krallığının bir sonraki kurbanının da Nansen Ice Shelf bölgesi olabileceğini bildirdiler.
Amerikan Jeolojik Araştırmalar Biriminin (USGS) Landsat 8 uydusuna dayanarak, 1750 km² büyüklüğünde bir alana (Manhattan Adasının iki katı büyüklüğünde) yayılan Nansen‘in, geçmişte de birçok ice shelf olayına maruz kaldığını belirtiyorlar. Antarktik Ice Shelf’lerin şu anki durumunda tehlike seviyesi düşüktür. Yükselen küresel ısınma ise, devasa buz kütlelerinin alt tabakalarının erimesine ve zayıflamasına neden olmaktadır.
Manhattan Adasından Büyük Bir Parça Antarktika’da Ayrılmak Üzere
1995 yılında Antarktika Yarımadasındaki Larsen-A bu nedenle okyanusa gömüldü ve 2002 yılında da Larsen-B aynı olayı yaşadı. Larsen-C ise (Galler’in 2,5 katı büyüklüğünde) ince buz üzerinde hareket ediyor. Priestly ve Reeves Glacier tarafından beslenen ve garip görünümlü Drygalski Ice Tounge ile desteklenen Nansen, kararlı bir şekilde dayanıklılıktan uzaktır ve hareket halindedir: İki yıl önce çatlak zorla görünebilirken şimdi, neredeyse, ice shelf’in tümü boyunca uzanıyor!
NASA Goddard’da araştırmacı olan Ryan Walker NASA Earth Observatory için bir blog yazısında;
Nansen Ice Shelf’in ön cephesi, yassı bir buz dağının içine gömülmeye hazır görünüyor” diye yazıyor.
Kilometrelerce uzunluğunda, ice shelf’in ön cephesine paralel uzanan ve bazen de yaklaşık 100 metre genişliğe ulaşan devasa bir yarık var!
Bu felaket tellallığı gibi görünse de burada değerlendirilmesi gereken iki nokta var. Öncelikle, ice shelf’ler Antarktika sahil hattının %75’ini oluşturuyor ve toplam alanları da 1,56 milyon km²’ye eşit. Eğer Nansen’in tümü çökerse, bu Antarktika ice shlef’inin %0.1’lik kısmını eksiltecek.
Nansen Ice Shelf – Landsat 8
Nansen, 472,000 km²’lik bir alana sahip ve Nansen’in yanında cüce kalan Ross ice shelf’i gibi, ana ice shelf olarak tanımlanamaz. Ross ice shelf’i geçen buz çağının sonunda, 10,000 yıl önce, 280,000 km²’lik devasa bir yığın, 1500 yılı aşkın bir sürede denize düştü ve kısmen çöktü. Bu arada, bu oran Manhattan adasının 360 katı büyüklüktedir.
İkinci olarak, bu ice shelf’ler karaya bağlı olabilir ama bunlar zaten su üzerinde yüzdüklerinden, deniz seviyesinin yükselmesinde belirgin bir etkileri yoktur. Yani, tek başına Nansen’in çökmesi bu kadar da zarar verici olmayacaktır.
Ancak, Nansen gibi ice shelf’ler arkalarındaki buz tabakalarının önünde bir bariyer gibi durmaktadır. Bir ice shelf yerinden oynadığında, bu buz tabakaları, sürpriz bir şekilde, çok hızlı olarak denize doğru hareket etmeye başlarlar. İşte bu ise, kesinlikle, deniz seviyesinin yükselmesine etki edecek olan faktördür! Yani, insanın neden olduğu iklim değişikliği Antarktika’nın devasa buz barajlarını parçalıyor!
Antarktik kışın geliyor olmasına rağmen, güçlü rüzgarlar su içerisindeki kütlenin donmasını önleyebilir ve bu da Nansen’in şiirsel yıkılışını görmek için yaza kadar beklemek zorunda olmadığımız anlamına geliyor olabilir.
Kaynak: IFLSCIENCE
Çeviri: Şeref Kaplan